Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 15 Temmuz darbe girişimi öncesi görevlerinden alınan yargı memurları dosyasını açtı. Mahkeme, çıkarılan yasalarla görevlerine son verilen ve başka yerlere atanan 169 hakim ve savcı tarafından hak ihlali iddiasıyla Ankara'ya karşı açılmak istenen davalarla ilgili olarak Türk hükümetinden savunma istedi.

AİHM'den yapılan açıklamada, "Kartal ve 48 diğer başvuru" ve "Olcay ve 119 diğer başvuru" olarak adlandırılan gruplaştırılmış dosyaların geçtiğimiz günlerde Türk hükümetine tebliğ edildiği bildirildi.

Kartal ve 48 diğer başvuru, 27 Şubat 2014 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren 6524 sayılı "Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" kapsamında görev yerleri değiştirilen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyesi 40 hakim ve savcıyı kapsıyor.

Söz konusu kanunun 39'uncu maddesi, kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Kurulda görev yapan Genel Sekreter, genel sekreter yardımcıları, Teftiş Kurulu Başkanı, Teftiş Kurulu Başkan Yardımcıları, Kurul müfettişleri, tetkik hakimleri ve idari personelin Kuruldaki görevlerinin sona ermesini ve “müktesepleri” dikkate alınarak uygun görülecek başka görevlere atanmalarını öngörüyor.

Türkiye'ye Mayıs ortasına kadar süre

Anayasa Mahkemesi (AYM) 6524 sayılı kanun hakkında 14 Mayıs 2014 tarihinde açıkladığı kararda, kanunun 39'uncu maddesinin anayasaya aykırı olduğu sonucuna varıp iptal edilmesini istemişti. AYM, anayasaya aykırı diğer maddelerin askıya alınmasını da kararlaştırmıştı.

Olcay ve 119 diğer başvuru dosyası ise 1 Temmuz 2016’da kabul edilip 23 Temmuz 2016'da yürürlüğe giren 6723 sayılı "Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" kapsamında görevlerinden alınan Danıştay ve Yargıtay üyelerini içeriyor.

Her iki dava grubunda da davacılar, haklarındaki görevden alınma kararlarıyla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin adil yargılanmayla ilgili 6'ncı maddesinin ihlal edildiğini savunuyor.

AİHM her iki dava grubuyla ilgili olarak Türk hükümetinden AİHS’nin 6'ncı maddesi temlinde savunma istedi. Mahkeme, görüşlerini yazılı iletmesi için Türk hükümetine 17 Mayıs 2021 tarihine kadar süre verdi.

Kayhan Karaca / Strasbourg DW