ADINI SÖYLE KİM OLDUĞUNU SÖYLEYEYİM!

30 Mayıs 2013 Perşembe 13:52
Dilbilimciler, Türkçe isimlerin doğrudan ya da metaforik olarak mutlaka bir anlam taşıdığını belirtiyor. Bu geleneğin eski Türk inanışlarından, İslam inancına kadar hiç değişmediğine dikkat çeken bilim insanları, bugün de Türkçe isimlerin aynı anlayışla şekillendiğini kaydediyor.
Türkolog Dr. Aliye Mehrebani de söz konusu anlayışın eski Türk geleneklerine dayandığını “Eski Türklerde ön isimlerin gizli güçleri olduğuna inanılırdı. Çocuklara verilen isimlerin onları şekillendirdiği, onların kaderlerini belirlediği düşünülürdü. Bu nedenle isimlerin anlamlı olması Türkler için son derece önemliydi” sözleriyle aktarıyor.
Leipzig Üniversitesi İsim Danışma Merkezi’nden dilbilimci Gabriele Rodriguez de Türk kültüründe isimlerin özel bir yeri olduğunu belirterek, “Uzun yıllardır yaptığım çalışmalara göre Türkçe isimler öncelikle sahibini yansıtmalı, belki de onun arzu edilen karakterini işaret etmeli, ailesini, kimliğini vurgulamalı. Bu yolla kişilerle ilgili çıkarımlar yapmak dahi mümkün” diyor.
İsimlerle ilgili araştırmalar yapan Dr. Aliye Mehrabani, Türkçe isimlerin dün olduğu gibi bugün de anlam taşıdığını, hatta ebeveynlerin çocuklarına verdikleri adlarla kendi dünya görüşlerini, politik ve dini eğilimlerini de yansıttıklarını ifade ediyor: “Muhafazakâr aileler genelde İslam dininde öne çıkan isimleri tercih ediyor: Muhammed, Ahmet, İslam, Ayşe gibi. Liberal dünya görüşünü savunan aileler ise Barış, Özgür benzeri ya da tamamen yeni türetilmiş isimleri çocuklarına veriyor.”
İsimlerin izinde yarım asırlık göç serüveni
Türkçe isimlerin zaman ve mekâna bağlı olarak değişen anlamlarına da değinen dilbilimciler, bu bağlamda yarım asırdır Almanya’da yaşayan Türklerin hem bulundukları toplumu etkilediklerine hem de bu toplumla yeniden şekillendiklerine dikkat çekiyor.
Dilbilimci Gabriele Rodriguez, Türklerin çocuklarına verdikleri isimlerin izini sürerek, onların Almanya’daki sosyal durumları hakkında önemli sonuçlara varılabileceğini kaydediyor: "60'lı 70'li yıllarda gelen birinci nesil Türkiye’ye geri dönmeyi planladığı için çocuklarına vatanı ya da memleket hasretini çağrıştıran isimler vermişlerdir; Hasret, Sıla, Vatan, Özlem gibi. 80'li yıllarda Almanya’da kalıcı olmaya karar veren Türkler, bu kez kültürlerini yabancı bir kültür içinde muhafaza etme çabasıyla Türk-İslam sentezli isimlere yönelmişlerdir; Furkan, Kaan, Emine, Nisa gibi. 90'lardan bugüne gelen sürece baktığımızda ise Türk ailelerin çocuklarına çift isimler verdiklerini görüyoruz. Bu isimlerden biri mutlaka geleneksel dini isimler diğeri de genelde Avrupai isimlerle ses benzerliği bulanan isimler. Tıpkı Dennis-Deniz, Susan-Suzan, Can-Jan, Selina-Selin gibi."
Bazen Almanların da adı geçen isimlerin Türkçe versiyonlarını seçtikleri söyleyen Gabriele Rodriguez bunun iki kültürün karşılıklı etkileşiminin güzel bir örneği olduğunu dile getiriyor. Rodriguez ayrıca belirli isimlerden türetilen yeni isimlerin son yıllarda Türkler arasında oldukça yaygın olduğunu belirtiyor: "Bunlar özellikle Can, Su, Nur, Naz isimlerinden türetilen isimler: Canberk, Efecan, Nursena, Elanur, Nisanur, Sudenaz, Cansu, Elif-su gibi.”
Doğru telafuz etmek gerekiyor
Dilbilimci Rodriguez, başta soyadları olmak üzere, Almanca’da olmayan sesler nedeniyle yanlış telaffuz edilen isimlerin doğru söylenmesi için özen gösterilmesi gerektiğini vurguluyor.
Rodrigues, “Türkçe’de bulunan ancak Almanca’da bulunmayan ı,ş,ç sesleri nedeniyle Almanlar bazı isimleri yanlış söylüyor. Coşkun isminin Koskun, Ercan isminin Erkan şeklinde söylenmesi gibi. Bu konuda en fazla dikkat etmesi gereken kişiler ise bana göre, isim sahipleri. Zira bazen isim sahiplerinin de telaffuzu sürekli düzeltmekten sıkıldıklarından olsa gerek, isimlerini Almanlar gibi telaffuz etmeyi tercih ettiklerine şahit oluyoruz. Bunu isimler adına tehlikeli buluyorum. Çünkü zaman içinde yanlışlar kalıcı hale geliyor ve nesillere aktarılmak istenen isimler, anlamlarını yavaş yavaş yitirebiliyor” diyor.
© Deutsche Welle Türkçe
Haber: Özlem Coşkun
Editör: Başak Sezen
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
İnönü Kavşağında korkutan kaza... 1 yaralıİnönü Kavşağında meydana gelen trafik kazasında bir kişi yaralandı.13 Temmuz 2025 Pazar 15:18KIBRIS
Kosova’da Basketbol ve Dostluk Rüzgarı: KKTC’li Sporculardan Anlamlı ZiyaretKosova Kalkınma Bakanı Fikrim Damka, İskele-Mağusa U14 Basketbol Karması’nı makamında ağırladı.13 Temmuz 2025 Pazar 15:14BASKETBOL
Bilimin Görünmeyen Yüzü: Prof. Dr. Başer’den İlham Veren KitapYakın Doğu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden Prof. Dr. K. Hüsnü Can Başer, “Araştırma Sonuçlarının Ardındaki Hikayeler” adlı kitabıyla bilimsel başarıların arkasındaki sabır, tutku ve sezgiyi samimi bir dille anlatıyor.12 Temmuz 2025 Cumartesi 18:23YDÜ - YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ
LAÜ’lü Öğrencilerden Gemikonağı Sahiline Temizlik EliLAÜ Turizm Kulübü öğrencileri, “Let’s Clean It Up!” etkinliği kapsamında Gemikonağı sahilini temizleyerek çevre bilincine dikkat çekti. Etkinlikte doğaya katkı sağlayan öğrenciler, bu tür faaliyetlerin yaygınlaştırılması gerektiğini vurguladı.12 Temmuz 2025 Cumartesi 17:20LAÜ - LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ
DAÜ Dr. Fazıl Küçük Tıp Fakültesi Mezunları Hipokrat Yemini ile Meslek Hayatına BaşladıDAÜ ile Marmara Üniversitesi iş birliğinde yürütülen Uluslararası Ortak Tıp Programı’nın 2024-2025 Bahar Dönemi mezunları, düzenlenen törenle hekimliğe ilk adımlarını attı. Mezunlar, Hipokrat Yemini ederek insanlık adına büyük bir sorumluluğu üstlendiler.12 Temmuz 2025 Cumartesi 16:19DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
Mehmet Harmancı: Bu yaz 15 bin ton asfalt dökülecek!LTB Başkanı Mehmet Harmancı, asfalt çalışmalarının bölge bölge sürdüğünü belirterek yaz boyunca en az 15 bin ton asfalt dökümü yapılacağını açıkladı. “Daha yeni başladık” diyen Harmancı, çalışmaların tüm kente yayılacağını kaydetti.12 Temmuz 2025 Cumartesi 16:13KIBRIS
30 devlet görevlisi hem maaş hem emekli maaşı alıyorRum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis’in de aralarında bulunduğu yaklaşık 30 seçilmiş ve atanmış yetkilinin, mevcut görevleri nedeniyle aldıkları maaş yanında, emekli maaşı da aldığı bildirildi.12 Temmuz 2025 Cumartesi 15:13GÜNEY KIBRIS
İbrahim Selim’in Katılımıyla Delta ve Era Doğaya UğurlandıMeritta Deniz Kaplumbağaları Rehabilitasyon Merkezi’nde tedavileri tamamlanan Delta ve Era adlı Caretta Caretta’lar, ünlü oyuncu İbrahim Selim’in de katıldığı etkinlikle denize bırakıldı.12 Temmuz 2025 Cumartesi 15:12KIBRIS
Türkiye'den üzen haber.. Yusuf'un acı ölümüKonya'da okulda sınıf arkadaşı İ.Ç. (10) tarafından boğazının sıkılması sonucu hastanede tedavi gören Yusuf Taşkın (10), 45 gün sonra hayatını kaybetti.12 Temmuz 2025 Cumartesi 14:55TÜRKİYE
Çaldıkları ziynet eşyaları ve para Salamis Ormanı'nda gömülü bulunduGazimağusa bölgesinde 21-29 Haziran tarihinde yaşanan ev açma ve hırsızlıkla alakalı tutuklanan 3 kişiyle ilgili yürütülen ileri soruşturma neticesinde çaldıkları ziynet eşyaları, çek defteri ve paralar Salamis Ormanı’nda gömülü şekilde bulundu.12 Temmuz 2025 Cumartesi 14:37KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs