ABD'NİN İRAN'A YAPTIRIMLARININ TÜRKİYE'YE ETKİSİ NE OLUR?
ABD Başkanı Donald Trump'ın Mayıs ayında İran nükleer anlaşmasından çekilme kararının ardından Tahran'a yönelik yaptırımların ilk dilimi bugün devreye giriyor.
07 Ağustos 2018 Salı 09:47
Trump İran ile P5+1 (ABD, Çin, Rusya, Fransa, İngiltere ve Almanya) arasında 2015'te imzalanan nükleer anlaşmadan çekildiğini açıklamıştı.
Anlaşmanın Avrupalı taraflarından gelen tepkiler "ahde vefa" vurgusu taşıyordu. Ancak ABD tarafından yayınlanan açıklamada, İran'a yönelik yaptırımların yeniden başlayacağı ve bunların İran ile iş yapan üçüncü ülke ve şirketleri de kapsayacağı belirtildi.
ABD'nin yeniden yürürlüğe sokacağı yaptırımlar içinde en önemli unsurlar İran'ın para, altın, ham petrol ve petrol ürünleri ticareti. Bu kalemler, Türkiye'yi de doğrudan ilgilendiriyorlar.
Buna mukabil Türkiye açısından belirtilmesi gereken mühim bir nokta, doğalgaz ticaretinin yaptırımlara dahil olmadığı.
Bu istisnanın arkasında yatan sebep, ham petrol ve petrol ürünlerinin aksine, boru hattı ile doğalgaz ithalinin yaklaşık yüzde 15'ini İran'dan yapan Türkiye'nin doğalgazın yaptırımlara dahil olması durumunda İran'dan daha fazla zarar göreceği.
Ticaretin nasıl devam edeceği belirsiz
ABD'nin yeniden İran'a yönelik yaptırımlar uygulamaya başlamasının etkilerini değerlendirmek için henüz erken. Büyük ihtimalle başta Çin, Hindistan ve Türkiye olmak üzere İran'dan petrol ve petrol ürünü satın alan pek çok ülke ABD ile görüşüp istisna talebinde bulunacaklar.
Buna ek olarak ABD'nin açıklamasında önemli bir husus para ve altın ticareti için 90 gün, ham petrol ve petrol ürünleri ticareti için ise 180 günlük geçiş süreci öngörülmesi. Yani yaptırımlar tam anlamıyla 4 Kasım 2018'de yürürlüğe girecekler.
ABD Başkanı Trump'ın açıklamasının arkasından Ankara'dan İran ile ticaretin devam edeceği açıklaması gelmiş, yalnız detay verilmemişti.
Halbuki bu ticaretin hangi şartlarda devam edeceği konusu, geçtiğimiz yaptırım döneminin Türkiye açısından kilit isimleri Reza Zarrab, Babek Zancani ve Hakan Atilla'nın akibetleri düşünüldüğünde çok önemli.
Türkiye'nin atacağı adımlar ve ABD ile yapacağı görüşmelerin önemli bir etken olduğunu şerh düşerek, bugün itibarıyla İran'a yönelik yaptırımların enerji açısından Türkiye için iki önemli sonucu olacak.
Ham Petrol İthali
Türkiye, geçtiğimiz yıl günde ortalama 515 bin varil ile tarihinin en yüksek ham petrol ithalatını yaptı. Bu artışın en önemli nedeni, Türkiye'nin akaryakıt talebinin rekor kırarak günde 1 milyon varile yaklaşmış olması.
İran'ın Türkiye'nin ham petrol ithalinde 2011'de %51 olan payı 2012'de yaptırımların yürürlüğe girmesinden itibaren düştü. İran'ın yerini başta Irak olmak üzere başka ülkeler doldurdular.
2016 yılında yaptırımların kaldırılmasına yönelik anlaşmayı müteakiben İran da Türkiye'ye ham petrol ithalini arttırmaya başladı ve geçtiğimiz yıl, Türkiye'nin ham petrol ithalinin neredeyse yarısını karşıladı.
Yeni yaptırımlar, Türkiye'nin yıl sonundan itibaren İran'dan alacağı ham petrolün azalması demek olacak. Geçmişte de olduğu üzere, ithal edilen ham petrolün özellikleri de düşünüldüğünde İran'ın yerini başta Irak, Rusya ve Suudi Arabistan'ın dolduracağını beklemek yanlış olmaz.
Öte yandan İran'a yönelik yeni yaptırımların biraz zamansız olduğu da bir gerçek. Türkiye'nin ham petrol ithalatı, şimdiye kadarki tek ithalatçı Tüpraş'a ek olarak, bu yılın üçüncü çeyreğinden itibaren Azeri SOCAR'ın Aliağa'daki yeni rafinerisi ile birlikte daha da artacak ve muhtemelen bu artışın İran harici ülkelerden karşılanması gerekecek.
- Meclis heyeti TBMM Başkan Vekili Adan ile bir araya geldiUBP Milletvekili Resmiye Eroğlu Canaltay başkanlığındaki Cumhuriyet Meclisi Ekonomi Maliye Bütçe ve Plan Komitesi Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkan Vekili Celal Adan ile bir araya geldi.08 Mayıs 2024 Çarşamba 17:13KIBRIS
- Kıbrıs Vakıflar Bankası’nın 41. Yıllık olağan genel kurulu yapıldıKıbrıs Vakıflar Bankası’nın 41. Yıllık Olağan Genel Kurulu 26 Nisan 2024 tarihinde Lefkoşa’da Concorde Tower Hotel’de gerçekleştirildi.08 Mayıs 2024 Çarşamba 17:05KIBRIS
- 30 kilo kaçak etle yakalandıMetehan Kara Geçiş Kapısı’ndan KKTC'ye giriş yaparken aracında kaçak et tespit edilen 38 yaşındaki kadın tutuklandı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:52KIBRIS
- Tatar- Holguin görüşmesi tamamlandıCumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Kişisel Temsilcisi María Ángela Holguin Cuéllar ile görüşmesi tamamlandı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:43KIBRIS
- DAÜ ve KPKD İşbirliğiyle 'Mağusa’da Korolar Tınlıyor' Koro Şöleni DüzenleniyorDAÜ ve KPKD İşbirliğiyle 'Korolar Mağusa'da Tınlıyor' Şöleni: 14 Koro Sahne Alacak08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:37DAÜ - DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ
- 2 yaşında çocukları var... 2 ay cezaevinde bekleyeceklerSahte Danimarka pasaportlarıyla Ercan Havaalanında chekin işlemi yaptıran ve aktarmalı Almanya uçağına binmek için İstanbul’a gidince tespit edilerek KKTC’ye geri gönderilen İranlı çift B.S ile F.Gtutuklanarak yeniden mahkemeye çıkarıldı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:31KIBRIS
- KTAMS ve Kamu-İş, Başbakanlık'tan söz aldıMerkezi Cezaevi’ndeki teknik personel eksikliği nedeniyle bir aydır grev yapan Kıbrıs Türk Amme Memurları Sendikası (KTAMS) ve Kamu İşçileri Sendikası (Kamu-iş), bu sabah Başbakanlık önünde basın açıklaması yaparken Başbakanlık'tan gelen davetle Müsteşar08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:21KIBRIS
- Silah ve canlı mermilerle yakalandılar... Aranan kişiler varLefkoşa Polis Müdürlüğüne bağlı Cürümleri Önleme Şubesi ve Adli Şube ekiplerince yapılan operasyon neticesinde silahla yakalanan Türkmenistanlı Babajan Ergeshev ile Babajan Hudayberdiyev mahkemeye çıkarıldı.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:16KIBRIS
- Dinçyürek: Düzenli kan bağışı büyük önem taşıyorSağlık Bakanı Dr. Hakan Dinçyürek, 8 Mayıs Dünya Talasemia Günü Nedeniyle Açıklamalarda Bulundu.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:13KIBRIS
- Holguin: Artık sorumluluk liderlerdeBirleşmiş Milletler Genel Sekreteri'nin Kıbrıs Kişisel Temsilcisi María Ángela Holguin Cuéllar, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile görüşmesi sonrasında basına açıklamalarda bulundu.08 Mayıs 2024 Çarşamba 16:11KIBRIS
- Geri
- Ana Sayfa
- Normal Görünüm
- © 2014 Detay Kıbrıs
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.