Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği, Laona Vakfı ve Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Sivil Alan Teknik Destek Projesi çerçevesinde, iki toplumlu olarak düzenlenen "CMC Maden Şirketi'nin genelde Kıbrıs adasına özelde de Güney ve Kuzey'e verdiği çevre zararlarını inceleme gezisi", geçtiğimiz hafta sonu Lefke'de yapılan toplantıyla tamamlandı.

AB, Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği’nin etkinlik hakkında verdiği bilgiye göre, inceleme gezileri, geçtiğimiz hafta, ilk buluşma noktası olan ve aktif olarak çalışan Skouriotissa (Fugasa) maden bölgesinde inceleme ve bilgi alma ile başladı. Buradaki geziye Kuzey ve Güney’den bir otobüs bir de minibüs dolusu sivil toplum yetkilisi katıldı.

Açıklamaya göre, söz konusu madeni işleten Helenic Mines şirketinin ilgili bölgede siyanürle altın madeni arama çalışması girişiminde bulunacağı, Güney’deki ilgili kurumların bu çalışmaya onay verme aşamasında olduğu öğrenildi. Burada Güney’deki çevre aktivistlerinin bu süreçte gerçekleştirdikleri ve sürdürdükleri mücadele hakkında bilgi alındı.

Bölgeden ayrıldıktan sonra ikinci nokta olan Mathiatis maden alanına gidilip farklı noktalardaki bakır ve altın madeninin çıkarıldığı bölgeler incelendi. Şeytan çamuru olarak bilinen göl de gezildi.

UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine “antik maden galerisi” ile aday olan Mathiatis maden bölgesinde ayrıca endemik bir yarasa türünün de bulunduğu öğrenildi. Helenic Mines şirketinin bölgede maden çıkartmak için iki kere başvurularının reddedilmesine rağmen, halen faaliyetleri başlatmak konusunda ısrarcı olduğu bilgisi alındı.

Çevre aktivistleri bu bölgenin UNESCO Dünya Kültür Mirası adayı olarak korunmasının gerekliliği ve yürüttükleri mücadele hakkında da bilgi verdiler. Bilir kişilerden alınan bilgiler ışığında, Avrupa Birliği toprağı sayılan bu bölgede, insan sağlığını tehdit eden çevre felaketlerinin rehabilite edilmesi adına halen bir çalışma yapılmadığı da öğrenildi.

Etkinliğin ikinci etabı, geçtiğimiz cumartesi, Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği Toplantı Salonu’nda gerçekleşti.

Konuklar önce Lefke’yi tanıtma adına küçük bir yürüyüş yaptı. Yürüyüş sonrası Lefke Ağaçlı (Asmalı) Kahve’de kahve ikramı yapıldı. Ardından dernek salonunda misafirlere CMC ile ilgili brifing verildi.

İlk sözü alan Dernek Başkanı Ahmet Hızlı, bu etkinliğin düzenlenmesinde kendilerine destek veren Sivil Alan Ekibi’ne teşekkür etti.

Hızlı, bir hafta önce Güney Kıbrıs’ta gözlemledikleri çevre kirliliğinin insan sağlığına zararlarını ve özellikle bir AB ülkesi olan ve tüm AB mevzuatlarının uygulanması gerektiği bir yer olan Güney Kıbrıs’ın bu maden alanlarının temizlenmesi ve zararsız hale getirilmemesi ve özellikle halen aktif çalışan bir maden alanına çok yakın bir köyde yaşanması ve meyve ile zeytin üreticiliğinin yapılmasının kendilerini endişelendirdiğini belirtti.

Dernek Genel Sekreteri Teoman Oktay, derneğin kuruluşundan bugüne kadarki süreçte CMC ile ilgili yapılan çalışmaları anlattı. Ardından derneğin 2016 yılında Lefke’ye davet ettiği proeföser seviyesinde dört bilim insanının yaptığı çalışma ve incelemeler, film halinde izletildi.

Filmin ardından dernek yönetim kurulu üyesi Enver Bıldır tarafından, CMC’nin altın madenciliği konusunda yaptığı çalışmalar, siyanür kullanımı, kayıp siyanür varilleri, ayrıca 1974 öncesi CMC’nin Amerikalı müdürlerinden birinin el yazısı ile yazdığı notlardan alınan bilgiler içinde yer bulan, çıkarılan altın oranının resmi belgelerde “daha az” gösterildiğine dair bilgilere yer verildi.

Anlatımlar sonrasında, Aplıç bölgesinde, çöplük alanı olarak bilinen ve CMC şirketi tarafından açık madencilik yapılan alana gidilip inceleme yapıldı. Karadağ’da bulunan ve ilk madenci heykeli önünde resim çekildi ve Lefke Belediye Başkanı Aziz Kaya tarafından çeşitli bilgiler aktarıldı. Daha sonra CMC maden bölgesinde bulunan atık havuzlarında incelemeye gidildi ancak bölgedeki ağır kükürt kokusu nedeniyle ziyaretçiler fazla inceleme yapamadan bölgeden ayrıldı.

Gezinin sonunda iki toplumlu inceleme gezilerinin organize edilmesine destek veren ve projeyi finanse eden Avrupa Birliği yetkililerine, yine AB finansmanıyla çalışmalarını sürdüren Sivil Alan Teknik Destek Projesi Ekibi’ne teşekkür edilerek dernek başkanı Ahmet Hızlı tarafından anı ve teşekkür plaketi verildi.