UBARİ - BÜLENT ŞAHİN ERDEĞER Libya'nın güneydeki en uzak noktası Fizan bölgesine giren AA ekibi yaklaşık on bin yıllık geleneğe sahip Tuareglerin düğününe misafir oldu. Fizan bölgesindeki Tuaregler, binlerce yıllık milli kimlik, örf ve adetlerini düğün törenleriyle günümüze taşıyor. Mavi, beyaz, siyah ve turuncu renklerde yöresel kıyafetler giyen gruplar, halk danslarının yanı sıra sembolik hareketlerle Tuareg adetlerini yaşatıyor.    Türkiye'deki kına kültürüne benzer şekilde Tuareg kadınları da düğünlerde gelini ortalarına alarak türküler söylüyor, bu esnada büyükler geline evlilikle ilgili nasihatlerde bulunuyor. Damat ve sağdıça Tuaregler, sultan ve vezirleri adını vermiş. Onlar da düğün meydanının diğer ucunda kutlamaları seyrediyor. Develi süvariler koşular yaparak törene katılan davetlileri selamlıyor.  Ubari Camisi'nde verilen toplu yemekte ise davetlilere geleneksel Tuareg yemeği "İftat" ikram ediliyor.  Libya'nın başkenti Trablus'a bin, Türkiye'ye ise yaklaşık 3 bin kilometre uzaklıktaki Büyük Sahra Çölü'nün ortasında bulunan Fizan'da, 600 bin civarında Tuareg yaşıyor. Fizan bölgesinde adalet ve güvenlik de Tuaregler tarafından sağlanıyor.  Libya'nın güneyinde yer alan Fizan Afrika tarihinde on bin yıllık bir geçmişe sahip. Kıtanın kuzeyi ile iç kesimleri arasında gidip gelen kervanların önemli uğrak yerlerinden olan Fizan, "Fizan'a bile gitsen bulurum seni", "Fizan'a kadar yolun var" gibi günlük hayatımızda kullandığımız tabirlerle kültürümüzde yer alıyor. Tuaregler, 17'nci yüzyıldan itibaren Trablusgarp Eyaleti üzerinden Osmanlı’ya bağlandı. İstanbul’dan kaymakam, vali ve diğer bürokratik görevlerle yollanan Osmanlı memurları, 1918’e kadar Fizan'da hizmet vermeye devam etti.  Onbin yıl öncesine dayanan Tifinag dilinin devamı niteliğindeki Tamaşek dilini kullanan Tuaregler, Maliki mezhebine mensuplar. Kabilede toplum; soylu, din adamı, esnaf ve emekçi sınıflarından oluşuyor. Çoğunluğu Sahra Çölü'nde göçebe olarak yaşayan Tuaregler, Osmanlı döneminde özerk yönetim yapısına sahiplerdi. Tuaregler, Osmanlı Devleti tarafından kurulan Gat, Sebhe ve Murzuk gibi şehir merkezlerinde yerleşik hayata uyum sağladı.