AA EKİBİ FİZAN'DA

UBARİ - Bülent Şahin Erdeğer Libya'nın güneydeki en uzak noktası olan Fizan bölgesine giren AA ekibi, Osmanlı döneminde en uzak nokta kabul edildiği için sürgün yeri olarak seçilen Sebha, Ubari ve Gat kentlerini ziyaret etti. Günümüzde Tuareg (Tavarık) kabilesinin kontrolünde bulunan Fizan bölgesinde yerel yönetimler, adalet ve güvenlik düzeni de Tuaregler tarafından sağlanıyor. İhtiyar heyeti ve heyet başkanları Sultanlar şeklinde örgütlenen yönetim yapısının başındaki isim Tuareg'in Libya Sultanı Ebu Bekir el-Faki ile görüşen AA ekibi, Fizan'da Türk izlerini, Tuareg kültürünü ve Fizan'ın bugünkü durumunu araştırdı. Libya'nın güneyinde yer alan Fizan Afrika tarihinde on bin yıllık bir geçmişe sahip. Kıtanın kuzeyi ile iç kesimleri arasında gidip gelen kervanların önemli uğrak yerlerinden olan Fizan, "Fizan'a bile gitsen bulurum seni", "Fizana kadar yolun var" gibi günlük hayatımızda kullandığımız tabirlerle kültürümüzde yaşıyor. Libya'nın başkenti Trablus'a bin, Türkiye'ye ise yaklaşık 3 bin kilometre uzaklıkta, Büyük Sahra Çölü'nün ortasında bulunan Fizan'da görev yapmış Osmanlı subaylarının mezarları da halen korunuyor. Fizan'da imar ve inşaa faaliyetleri yapan Osmanlı medeniyetinin kurduğu tarihi Cerma kenti de boşaltılmasına rağmen zamana direniyor. Tuareg-Türk İlişkileri Aynı zamanda Trablus Üniversitesi'nde Tarih Profesörü olan Sultan Faki, Osmanlı-Tuareg ilişkilerini AA'ya değerlendirdi:  "Tuareglerin nüfusu Batı Afrika'nın tümünde yaklaşık 5 milyon Libya'da ise yaklaşık 600 bin civarında. Bizler binlerce yıldır özgür yaşadık. Özgürlüğümüzü çöl ruhuna borçluyuz. Osmanlılar bizim özgür karakterimize saygı duydular ve barışçıl bir ilişki kurdular. Özerkliğimizi himaye ederek birlikte yaşadık. Ancak Fransızlar ve İtalyanlar işgal yolunu seçtiler. Kan dökmek ve yıkım istediler. Bugüne geldiğimizde ise Tuareg halkı Libya Devrimine katılmıştır. Devrim sonrası istediğimiz şey en doğal haklarımızdır: Ana dilde eğitim, Tuareg kimliğinin anayasada korunması ve Fizan bölgesine yatırım yapılmasıdır" ifadelerini kullanan Faki, Osmanlı devletinin bölgede imar faaliyetlerine de dikkati çekti. Sebha, Gat, Ubari ve Murzuk şehirlerini Osmanlıların imar ettiğini belirten Faki, "Türklerin inşa ettiği bir çok eser halen ayakta. Bir çok Türk inşaat şirketi de elektrik santrali kurmak ve inşaat çalışmaları için bugün de bölgemizdeler" dedi.  Faki, Türk şirketlerini ve turistleri Fizan'a davet ettiklerini ve güvenlik sorununun olmadığını da ifade etti.  Tuaregler eğitime önem veriyor Sultan Faki, özellikle kız çocuklarının eğitimine önem verdiklerini, Kaddafi yönetimi altında cahil bırakılmak istenen Tuareglerin milli kimliklerini korumak için kültürlü bir gençlik yetiştirmeye özen gösterdiğini söyledi. 10 bin yıllık bir tarihe sahip olduklarının altını çizen Faki, ticaretle geçimini sağlayan Tuareglerin, özellikle Burkina Faso, Cezayir, Libya, Mali ve Nijer arasında bölünüp devletsiz bırakıldığını iddia etti. "Sömürgeciler Tuaregleri böylelikle bir sorun haline getirerek bölgeden çekildikten sonra da yönetme stratejisi güttüler" diyen Faki, bağımsız bir Tuareg devleti için değil ama Tuareg kültürünün güçlenmesi için siyasal ve sosyal bir mücadele içinde olduklarını sözlerine ekledi.