Almanya'da Baden-Württemberg, Rheinland-Pfalz ve Saksonya-Anhalt eyaletinde yapılan seçimlerde sağ popülist AfD üç eyalette de iki haneli oy oranlarına ulaşarak eyalet meclisine girmeyi başardı. Başbakan Merkel'in partisi Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) oy kaybederken, Merkel'in sığınmacı krizindeki tutumunun partinin oy kaybetmesine yol açtığı yorumları yapılıyor. İşte 5 soruda eyalet seçimleri:

1. Seçim sonuçları Alman hükümetini baskı altında bırakır mı?

Başbakan Angela Merkel ve koalisyon ortağı Sosyal Demokrat Parti (SPD) Genel Başkanı Sigmar Gabriel'in artık AfD'nin Alman Federal Meclisi'ne girmesinin engellenmesi için kafa yorması gerektiğine dikkat çekiliyor. Gabriel, koalisyon ortakları CDU ve Hristiyan Sosyal Birlik'e (CSU) sığınmacı krizi konusunda anlaşmalarını önerdi. Ancak CSU pek anlaşmadan yana olduğu mesajı vermiyor. Partinin genel sekreteri Andreas Scheuer seçim akşamı "Sığınmacı krizin etkin çözümlere ihtiyacımız var" dedi. Ancak Merkel'in şimdilik sığınmacı sayısına üst sınır getirilmesi ve Türkiye ile işbirliği gibi konularda tutumunu değiştirmek gibi bir niyeti yok.

2. Koalisyon ayakta kalabilecek mi?

CDU, kalesi olarak bilinen Baden-Württemberg'de 2011 seçimlerine kıyasla 12 puan oy kaybetti; SPD ise Baden-Württemberg ve Saksonya-Anhalt'ta neredeyse 10'ar puan oy kaybına uğradı. Koalisyon ortaklarının seçmenlerini nasıl geri kazanabilecekleri yönünde yeni fikirler geliştirmesi gerekiyor. Rheinland-Pfalz'da SPD biraz oylarını artırmış olsa da, iki parti koalisyon alışılageldik oy oranları olan toplam yüzde 70'e ulaşamadı.

3. Üçlü koalisyon mümkün mü?

Ne kadar çok sayıda parti meclise girerse, iki partili koalisyon kurmak o kadar zorlaşıyor. Dolayısıyla üçlü koalisyon seçeneği gündeme geliyor. Esasında Baden-Württemberg ve Rheinland-Pflaz'da iki partili koalisyon hükümetleri kurulabilir, her ne kadar siyasi açıdan bu arzulanmasa da. Stuttgart'ta Yeşiller'in CDU ile Mainz'da ise SPD'nin CDU ile bir koalisyon kurması olası.

4. AfD'nin yükselişi kitle partilerini nasıl etkileyecek?

Sağ popülist AfD, gelecek yıllarda yerleşik kitle partilerini bir hayli zorlayacak gibi görünüyor. Partinin lideri Frauke Petry, seçim sonuçlarının belli olmasının ardından, "Biz artık bir galibiyet yolundayız" dedi. CDU'nun bu partiyi görmezden gelme tutumunu sürdürüp sürdüremeyeceği şimdilik bir soru işareti. Merkel'in çevresi şimdilik sığınmacı krizinin üstesinden gelinmesi halinde, seçmenlerin kitle partilerine dönüş yapacağını düşünüyor. SPD Genel Başkanı Gabriel ise demokratik orta sınıftan mücadele etmeden vazgeçmeyeceği sinyali verdi.

5. Kişiler mi, partiler mi etkili?

Baden-Württemberg'de Winfried Kretschmann liderliğindeki Yeşiller'in, Rheinland-Pfalz'da Malu Dreyer liderliğindeki SPD'nin başarısı kişisel popülaritenin de seçmenleri etkilediğini ortaya koyuyor. Anketlere göre, seçmenlerin yüzde 80'inden fazlası Kretschmann'ın geçen beş yılda iyi bir iş çıkardığı görüşünde. Dreyer'in ise sosyal demokrat geleneğe bağlı kalmasının seçmenin takdirini kazandığı ifade ediliyor.

dw