19 YAŞINDA ÖLÜMÜ SEZMEK…

Bugünkü yazımızın konusu  Kıbrıs Türklerinin Erenköy Çarpışmalarında yitirdiği, 20 yaşında hayata veda eden genç şair Süleyman Uluçamgil… Süleyman Uluçamgil, 1944 yılında Girne'nin Dağyolu köyünde doğdu. Lefkoşa Türk Lisesi'ni bitirdikten sonra İstanbul'da Hukuk Fakültesi’nde henüz ikinci sınıf öğrencisiyken, Kıbrıs’ta 1963 olaylarının çıktığını öğrenir öğrenmez yol parası için kitaplarını, birkaç elbisesini satıp yollara düşer. Rum saldırılarına karşı yurt savunması için bir grup öğrenci ile Lefkoşa’ya gelip,  Kıbrıs'ın kuzeybatısındaki Erenköy'e çıkmış ve bir Rum tuzağına kurban giderek 21 Temmuz 1964'te şehit olmuştur. Ölümünden sonra şiirlerini, bazı yazı ve mektuplarını arkadaşı Orbay Deliceırmak üç kitap halinde yayımlamıştır: Bir Şehitten Seslenişler-Süleyman Uluçamgil’in Şiirleri (1964)  Dillirga Akşamları (1965)  Âsi (Şiir, Orbay Deliceırmak-Süleyman Uluçamgil, 1966) , Süleyman Uluçamgil-Bütün Eserleri (Şiir, Tiyatro, roman denemesi, 1989) Uluçamgil, 1960’lı yıllarda Kıbrıs Türk edebiyatının “Ulusal Direniş Dönemi” şâirlerindendir. Uluçamgil’in şiirlerinde Türk kimliği, bayrak, Anavatan’a özlem, özgürlük, Atatürk sevgisi, ölüm, aşk ve doğa gibi temalar da yer almaktadır. Şiirlerinden örnekler: Yazının başlığı neden  ‘19 Yaşında Ölümü sezmek’ olduğunu da şöyle açıklayabilirim: ÖLÜM  şiirinde adeta ölümü sezmiş gibiydi. 19 yaşında yazdığı dizelerde Şiirde şöyle diyordu: ÖLÜM… “Alışmıştım Kasım sabahlarının rutubetine Safahane çarşısının küflü kitaplarını Yadırgamıyordum artık Nerden çıkageldi bilmem Oysa ki dökülen yapraklara şiir yazmaktı Düşündüğüm Durup dururken simitçi çığlığı gibi Aklıma geldi ölüm… Ölüm, Daha on dokuz yaşındayım Sıhhatim de fena değil Ve senden yüzde doksan beş korkmuyorum Ama niçin düşünüyorum seni Niçin saygı duyuyorum sana Ey geleceğini bildiğim yaman sevgili? Durup dururken simitçi çığlığı gibi Aklıma geldi ölüm Oysa ki benim Üniversite kapısında Dökülen yapraklara şiir yazmaktı Düşündüğüm.”                                               (Deliceırmak, 1998: 268)   Birinci şiire bağlı olarak yine diğer şiiri :   ÖLÜMÜ DÜŞÜNMEK… “Bir gün ben de öleceğim İki taş dikecek sağlar, mezarıma İki taş Ellerimdeki iki orta parmağım gibi Bir gün ben de öleceğim Aynen bu günkü gibi Tanrıya inanarak Yüreğimdeki şiirlerim Ve sırtımdaki elbiselerim Beni yüzüstü bıraktıktan sonra İnsanların katında Bir mezarım olacak. Bir gün ben de öleceğim Bir mezarım olacak Mezarlar arasında Dolayısıyla kimse görmiyecek Sigara içtiğimi..     KIBRIS-TÜRKİYE inanıyorum bir tek vatana Yüreklere değgin dibelikten Ne çıkar aramızda Akdeniz varsa Ne fark var aramızda Hep ayın sınırlarda sıvanmışız Kimimiz "ölürken" diyoruz Kimimiz "ölürkana".                                         (Bütün Eserleri, 1989,79. s.)     İKİ DAĞLARDAN İKİ SU Biz öğretmenlerdik Atatürkçü imamlardık Ay olsun olmasın gözlerimizde, yaşardık Doğduğumuz evlerde hayvanlar barınırdı şimdilerde Yıkık evlerin beyaz duvarlarında adlarımız, Doğduk diye tarih düşürmüş anamız babamız. Bir garip ama bir taş zamandı yenemediğimiz Kalkar giderdik Sütlüce'den Trapeza'ya Çizmeli insanlarla çizme giyer namaz kıldırırdık. Nergisli'den tren geçerdi çığlık çığlığa Bir Magosa türküsü başlardı son durak Son durak son bakış altınca sazlıklara Çobanlar gelir geçerdi Uslarında evde kalmış sürüleri Aylıklı askerler geçerdi Çocuklarımız nergis satardı yol boyunca istasyonlarda Dominyonlarca ağırlık vardı üstümüzde Çocuklarımızın nergisleri parçalanırdı. Yakardık çoban ateşlerimizi Yokluğunda pıtraklı yollara borç Bir düşü bağlardık suskunluğumuzla İki dağdan iki su getirirdik, düşümüz buydu İki dağdan iki su, gözlerimiz ışıkta Çoğal tırdık habire çoğaltırdık ateşlerimizi Bağlardık ezgilerimize bilge şavklarını Suskunluğumuzla gözlerimizle yaşardık Yağmur yağardı, basardı rüzgarı yüceler Söndürmezdik, artardı suskunluğumuz Artardık Sütlüce'den Trapeza'ya Denizlerin enginliği gözlerimize doğru Hep denizlerin ötesine değin Su yurdumuzun anası, giderdik oralara Mağosa gümrüğünde kıçımıza son tekme Azalırdık Sütlüce'den Trapezaya Ama bir giderdik panayırlara gelmezdik Arasıra ağlardık taşkınlığı ölen suların arkasından İki dağlardan iki su, düşümüz buydu Karlıdağ'dan, Beşparmak'tan iki su Yıkardık koyunlarımızı Ak pak olurlardı Görkemli bir gize bürünürdü Toprağın kuruluğu… (Bütün Eserleri, 1989,164-165. ss.)     SONSÖZ Uluçamgil, kısacık ömrüne sığdırdığı şiirleriyle,  milletinin bağımsızlık mücadelesine destek olmakla kalmamış bizzat vatanı için savaşmış ve yirmi yaşında şehit olarak kendini en büyük sevdası olan milletinin bağımsızlığı için feda etmiştir. Bu özellikleri onu Kıbrıs Türk şiiri içerisinde anıt şairlerden birisi olarak karşımıza çıkarmaktadır. Bizlerin görevi herkese, bu kültürde, tarihimizde, edebiyatımızda katkıları olan insanları tanıtmak ve onları bir yazıyla bile olsa anmaktır. Kıbrıs Türklerinin bağrından çıkan şairlerimizi, romancılarımızı, edebiyat ve kültür insanlarını millet olarak bilmemiz, gelecek nesillerin bilgili yetişmesine katkıda bulunacaktır. Seni özlemle, yad ediyorum. Ruhun şâd olsun genç şair…     KAYNAKÇA ALASYA, H. Fikret (1992), Kıbrıs ve Rum-Yunan Emelleri, KKTC Milli Eğitim ve Kültür Bakanlığı Yayınları, KKTC. ASYA, Arif Nihat (2014), Rübâiyyat-ı Arif-1, Ötüken Neşriyat, İstanbul ATUN, Suna (2010), Kıbrıs Türk Edebiyatı, Samtay Vakfı Yayınları, Gazimağusa DELİCEIRMAK, Orbay (1998), Süleyman Uluçamgil – Bütün Eserleri, KKTC Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları, KKTC Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi. Cilt 9. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1997. SERDAR, Gülgün (2000), Şairlerimiz Şiirlerimiz, Geçmişten Günümüze Kıbrıs Türk Şiiri, kendi yayını, Lefkoşa ŞEN, Can (2012), “Kıbrıs’ta Yaşanan Olaylar Bağlamında Süleyman Uluçamgil’in ‘27-28 Ocak 1958’ Şiirinin İncelenmesi”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt: 10, sayı: 2, Ekim 2012, s. 354-362 ŞEN, Can (2013), “Ölümünü Sezen Şairin Sesi: Kıbrıslı Şehit Süleyman Uluçamgil”, Motif Akademi Halk Bilimi Dergisi, 2013-2 Kıbrıs Özel Sayısı-II, s. 101-108 ŞEN, Can (2014), “Kıbrıslı Şair Süleyman Uluçamgil’in Şiirlerinde Garip Akımının Etkisi”, Kıbrıs Türk Kültür ve Edebiyatı Sempozyumu (Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi) Mayıs 2014 (yayınlanmamış bildiri metni) YENİASIR, Mustafa (2009), “Süleyman Uluçamgil’in Kıbrıs Türk Şiirindeki Yeri”, Turkish Studies, Volume: 4/3, Spring 2009, s. 2286-2299 http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/11557,suleymanulucamgilpdf.pdf?0